احتیاجات غذایی کبک

1- آب

2- انرژی

3- پروتئین و ترکیب اسید های آمینه

4- مواد معدنی

5- ویتامین

نقش آب در تغذیه کبک

تحمل تشنگی در کبک نسبت به گرسنگی بسیار کم تر است و چند ساعت تشنه ماندن سبب تلف شدن کبک می گردد. حدود 70 درصد وزن بدن کبک و 65 درصد وزن کبک از آب تشکیل شده است. برای تنظیم دمای بدن، هضم مواد خوراکی، جذب و انتقال مواد مغذی در بدن، وجود آب بسیار ضروری است.

مقدار مصرف آب توسط کبک به نوع و مقدار مصرف خوراک، دما و رطوبت محیط و سن پرنده بستگی دارد. در شرایط نرمال بیشترین مقدار آب پس از مصرف خوراک اشتفاده می شود.

مقدار مصرف آب در کبک در شرایط نرمال 2-1 برابر مقدار مصرف خوراک است.دمای مناسب آب مصرفی حدود 18 درجه سانتی گراد باید باشد. آب باید دائماً در دسترس کبک قرار گیرد. تعداد آب خوری ها و پراکنش آنها در سالن باید به نحوی باشد که دسترسی تمام پرندگان به آب به صورت یکنواخت و به راحتی انجام شود.

گاهی اوقات می توان یکسری از ویتامین ها و یا دارو و واکسن را از طریق آب در اختیار پرنده قرار داد. برای مصرف یکنواخت این مواد می توان برای حدود یک یا دو ساعت گله را تشنه نگه داشت و سپس آب را به همراه ماده محلول مورد نظر در اختیار گله قرار داد تا تمام گله به صورت همزمان ماده مورد نظر را مصرف کنند.

انرژی مورد نیاز کبک

ترکیب بدن کبک با میزان انرژی خوراک تغییر می کند. انرژی مورد نیاز کبک، صرف رشد بافت های بدن، حفظ دمای بدن، تولید تخم، فعالیت های فیزیکی و متابولیسم می شود. انرژی کبک از کربوهیدرات ها (قندها)، چربی و پروتئین خوراک تامین می شود. در صورت جذب مواد انرژی زا بیش از حد مورد نیاز بدن این انرژی به صورت چربی در بدن ذخیره می شود.

اگر انرژی جیره کم باشد معمولاً مقدار مصرف خوراک افزایش می یابد تا کبک بتواند نیاز خود به انرژی را تامین کند. البته این افزایش میزان مصرف خوراک به اندازه حداکثر ظرفیت دستگاه گوارش محدود می شود. با کاهش سطح انرژی جیره، رشد پرنده هم کاهش می یابد.

اگر میزان انرژی جیره بیشتر شود مصرف خوراک نیز کاهش می یابد و در صورتی که غلظت سایر مواد مغذی جیره نیز افزایش داده نشود کمبود پروتئین و سایر مواد مغذی در بدن دیده می شود که سبب کاهش رشد و سلامت پرنده می شود.

در هوای گرم اشتهای پرنده و در نتیجه مصرف دان کمتر می شود و باید در فصول گرم سال از مواد انرژی زا و مغذی کم حجم در جیره استفاده کرد.

پروتئین مورد نیاز کبک

پروتئین ها از اجزای کوچکتری به نام اسید آمینه تشکیل شده اند. یکسری از اسیدهای آمینه در بدن پرنده قادر به ساختن نیست به این گروه ها اسید آمینه ضروری که شامل: فنیل آلانین، ایزولوسین، لیزین، لوسین، میتیونین، ترئونین، والین، تریپتوفان، آرژنین، گلایسین، هیستیدین می باشد و اسید آمینه هایی که بدن قادر به تولید آن ها است را اسید آمینه غیر ضروری که شامل:  تایروزین، اسیدگلوتامیک، اورنتین، آلانین، اسید آسپارتیک، سیترولین است که ارزش بیولوژیکی هر پروتئین وابسته به میزان اسید های آمینه ضروری آن می باشد.

یکی از اشتباهات جیره نویسی در این است که معمولاً درصد پروتئین در جیره مبنای تامین احتیاجات کبک در نظر گرفته می شود اما در عمل باید احتیاجات کبک به هر یک ار اسید های آمینه مبنای جیره نویسی باشد و بر اساس آن در صد پروتئین جیره مشخص شود.

مصرف بیش از اندازه پروتئین در جیره علاوه بر افزایش قیمت جیره سبب ایجاد مشکلات متابولیکی و افزایش تولید حرارت بدن می شود.

کمبود اسید های آمینه سبب کاهس رشد و یا توقف رشد می شود. از سایر مشکلات کمبود پروتئین و یا هر یک از اسید های آمینه می توان به کاهش تولید، افزایش ضریب تبدیل غذایی، کانی بالیسم و افزایش چربی در بدن اشاره کرد.

گاهی اوقات با کمبود یکی از اسیدهای آمینه کبک برای جبران کمبود این اسید آمینه، خوراک بیشتری مصرف می کند و در نتیجه انرژی بیشتری جذب می شود و این انرژی مازاد به صورت چربی در بدن ذخیره می شود.

مهمترین موردی که در تنظیم جیره کبک برای تامین انرژی و پروتئین باید در نظر گرفت نسبت انرژی به پروتئین جیره است که می تواند نقش مهمی در تامین احتیاجات پرنده داشته باشد.

مواد معدنی

مواد معدنی وظایف ساختمانی و عملکرد های متنوعی را بر عهده دارند. استحکام استخوان ها و پوسته تخم ناشی از نمک های کلسیم است. الکترولیت یعنی سدیم، پتاسیم و کلر با تنظیم تعادل اسمزی در حفظ pH مشارکت می کنند. بعضی از مواد معدنی تنظیم کننده های اصلی فرآینده های سلولی هستند. مواد معدنی پر مصرف شامل: کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم ، کلر و منیزیم می باشند.

به منظور جلوگیری از بروز کمبودها و مسمومیت ها، جذب و دفع مواد معدنی در بدن تنظیم می شود. مواد معدنی پر مصرف اغلب در جیره وجود دارد و از طریق سیستم های انتقال ویژه جذب می شوند.

کلسیم متداول ترین ماده معدنی در بدن بوده و مقدار مورد نیاز آن در جیره بیشتر از سایر مواد معدنی است. در پرندگان ماده تخم گذار بیشترین مقدار کلسیم جیره برای ساختن پوسته تخم بکار می رود. کلسیم فعالترین عنصر معدنی از نظر متابولیکی است و متابولیسم آن به شدت کنترل می شوند.

فسفر حدود 85 درصد در بدن پرندگان در استخوان یافت می شود. فسفات از طریق روده کوچک جذب می گردد. در جوجه های در حال رشد که جیره ای با نسبت کلسیم به فسفر برابر 2 به 1 را مصرف می کنند 20 درصد فسفر جذب شده از طریق دفع با منشا داخلی از دست می رود.در زمان تخم گذاری نیاز به فسفر افزایش می یابد.

سدیم، پتاسیم و کلر جیره به سهولت از روده جذب می شوند. این الکترولیت ها در نواحی بالایی دستگاه گوارش به طور فعال ترشح می گردند و جذب خالص آنها در رکتوم و سکوم اتفاق می افتند. هر سه این مواد در حفظ تعادلی یونی مایعات بدن حائز اهمیت می باشند. هر سه این مواد معدنی وظایف تنظیم کنندگی و کوفاکتوری با آنزیم های بسیاری را بر عهده دارند.

ویتامین های مورد نیاز کبک

پرندگان بیشتر ویتامین ها را نمی توانند بسازند. برخی از ویتامین ها در طیور به وسیله میکروارگانیسم های دستگاه گوارش ساخته می شوند ولی بیشتر احتیاجات ویتامینی پرندگان باید از طریق خوراک تامین شود. ویتامین ها به دو صورت تامین می شوند:

1- ویتامین های محلول در چربی

2- ویتامین های محلول در آب یا پروتئین

ویتامین های A، D، E، K  معمولا به همراه منابع چربی جیره یافت می شوند بنابراین هر چه هضم و جذب چربی جیره بهتر انجام شود ویتامین های محلول در چربی نیز بهتر جذب می شوند و از طرفی هرچه چربی های جیره قبل از مصرف در معرض تخریب یا فساد بیشتری قرار گیرد ویتامین های محلول در چربی نیز آسیب می بینید.

ویتامین های محلول در چربی به خوبی می توانند در بدن ذخیره شوند. در صورتی که مقادیر کافی از آنها در بدن ذخیره شده باشد کبک تا حدودی کمبود دوره ای ویتامین ها محلول در چربی را می تواند تحمل کنند.

ویتامین های محلول در آب به شکل آزاد و یا به صورت ترکیب با پروتئین ها، از طریق مسیرهای مستقلی جذب می گردد. بجز ویتامین12 B و کولین بقیه به در مقادیر قابل توجهی ذخیره نمی شوندو تامین آنها به مقدار نسبتا ثابت در جیره الزامی است.

علائم کمبود ویتامین های محلول در آب اغلب مشابه است. معمولا کاهش رشد، پر درآوری ضعیف، کم خونی و افزایش حساسیت به بیماری های عفونی از علائم ویتامین های محلول در آب است.